تغذیه سرماخوردگی

تغذیه سرماخوردگی شامل تمامی غذاها و داروهایی است که شما در زمان سرماخوردگی باید یا نباید مصرف کنید تا روند بهبود شما تسریع شود و طول درمان کاهش یابد.

براي اين که سيستم ايمني بدن به بهترين نحو به وظيفه اش که مبارزه عليه ويروس هاي سرماخوردگي و آنفلوانزا است، عمل کند بايد مواد مغذي حياتي را دريافت کند.مکمل های تغذیه ای مفيدي نيز براي پيشگيري و درمان سرماخوردگي توصيه شده است.

مواد غذايي مفيد براي درمان سرماخوردگي شامل موارد زير است :

-ویتامین C ؛ منابع غذايي اصلي تأمين کننده ويتامين C شامل : مرکبات (پرتقال ، گريپ فروت، انواع ليمو و نارنگي )، انواع توت، گوجه فرنگي ، فلفل دلمه اي ،توت فرنگی  ، سيب زميني و سبزيجات برگ سبز از قبيل انواع کلم. دريافت زياد و منظم ويتامين C به کاهش بروز، شدت و طول مدت سرماخوردگي کمک مي کند.

– غلات سبوس دار و حبوبات؛ منابع غذايي مناسب يکي از ويتامين هاي گروه B به نام پانتوتنيک اسيد هستند. کمبود پانتوتنيک اسيد، سبب بروز عفونت هاي مکرر دستگاه تنفسي فوقاني مي شود.

– سير داراي آهن، روي و آليسين (ALICIN ) است که سبب تقويت سيستم ايمني و کاهش خطر عفونت هاي ويروسي مي شود.

– ماهي قباد، قزل آلا، ساردين و ماهي هاي روغني منبع غني امگا 3 هستند. همچنين تخم کتان، تخمه کدو حلوايي و روغن شاه دانه نيز از ديگر منابع خوب اُمگا- 3 هستند.

– دانه کنجد، تخمه کدو حلوایی و آفتاب گردان منابع غني اسيدهاي چرب اُمگا-6 هستند. اين اسيدهاي چرب به سلول هاي دستگاه تنفسي در مبارزه عليه عفونت هاي سرماخوردگي کمک مي کنند.

– جگر، انواع ماهي از جمله قزل آلا، قباد و شاه ماهي، کره و تخم مرغ منابع ویتامین A هستند. هويج ، انبه ، سيب زميني، زردآلو، کدو حلوايي و سبزيجات سبز تيره نيز تأمين کننده بتاکاروتن هستند که در بدن به ويتامين A تبديل مي شوند. عفونت هاي مکرر تنفسي در کودکان با کاهش ذخائر ويتامين A مرتبط است. يک رژيم غذايي متنوع که داراي اين مواد غذايي باشد، مواد لازم براي يک کودک در حال رشد را تأمين مي کند.

– تخم مرغ ، ماهي، مرغ، گوشت قرمز بدون چربي، لبنيات ، حبوبات، مغزها، دانه ها و غلات سبوس دار تأمين کننده پروتئين هستند. کمبود دريافت پروتئين خطر ابتلا به عفونت را افزايش مي دهد.

رژیم سرماخوردگی

– گوشت، شير، غلات و حبوبات تأمين کننده ویتامین های B6 و پانتوتنيک اسيد هستند که براي تأمين سلامتي سيستم ايمني از اهميت بسياري برخوردارند.

– غلات صبحانه ( برشتوک )، نان و عصاره مخمر تأمين کننده اسید فولیک هستند که براي سلامتي و تقويت سيستم ايمني ضروري است. به علاوه چغندر، لوبيا چشم بلبلي و انواع کلم منابع مناسبي از فولات ( اسيد فوليک ) هستند.

– گوشت هاي قرمز بدون چربي و غلات سبوس دار حاوي روي هستند. ساير منابع غذايي حاوي روي شامل : جوانه گندم ، آجيل ، بادام زميني، گردو، جگر ، مرغ ، بوقلمون، ماهي، ميگو، تخم مرغ ، لوبيا خشک ، شير و لبنيات است. روي يک ماده معدني مورد نياز براي سيستم ايمني است.

غذاهاي آماده ي بسته بندي شده و کنسروها از لحاظ ويتامين ها و موادمعدني فقير هستند. بنابراين در تغذیه سرماخوردگی به جاي مصرف اين غذاها از انواع ميوه و سبزيجات تازه، ماهي، غلات، مغزها و دانه ها استفاده کنيد.

زياده روي در مصرف شكر، چربي و الكل به سيستم ايمني بدن آسيب مي زند، هر چند كه از چگونگي تاثير اين موادغذايي در طول دوره ي سرماخوردگي اطلاع دقيقي در دست نيست.

• ارتباط بين مصرف قرص هاي ويتامين C و سرماخوردگي به طور وسيعي مورد مطالعه قرار گرفته است. تحقيقات نشان داده ، اين قرص ها که روزانه 500 تا 1000 ميلي گرم ويتامين C را براي بدن تامين مي کنند، نمي توانند از عفونت پيشگيري کنند، در حالي که به کاهش شدت و احتمالاً طول مدت سرماخوردگي کمک مي کنند.
• در برخي موارد با دريافت 1000 ميلي گرم مکمل ويتامين C در روز طي يک دوره طولاني، علائم به ميزان 15 درصد کاهش يافت. ويتامين C باعث افزايش سطح اينترفرون در بدن مي شود. اين ماده با عفونت ها مبارزه مي کند. همچنين ويتامين C از جمله آنتي اکسيدان هايي است که به حفاظت از پوشش داخلي مجاري تنفسي در برابر انواع عفونت کمک مي کند.
• مصرف مکمل ريزمغذي هاي خاص شامل 20 ميلي گرم روي ، 100 ميکروگرم سلنيوم ، 120 ميلي گرم ويتامين C ، 15 ميلي گرم ویتامین E و 6 ميلي گرم بتاکاروتن در مطالعات مختلف سبب کاهش بروز عفونت هاي تنفسي در سالمندان طي درمان هاي طولاني مدت شده اند.
• در بررسي هاي باليني مختلف نشان داده شده است که قرص هاي مکيدني ” روي” سبب بهبود علائم سرماخوردگي مي شوند. البته بعضي مطالعات نيز نشان داده که اين قرص ها هيچ اثري بر علائم سرماخوردگي ندارند. به علاوه بايد توجه کرد که دريافت روي به ميزان بيش از 150 ميلي گرم در روز مي تواند امکان ابتلا به عفونت را افزايش دهد. بنابراين قبل از اقدام به هر نوع درماني، بايد تحت نظر پزشک باشيد و به توصيه هاي او عمل کنيد.
• قرص سير يا کپسول هاي حاوي عصاره سير ممکن است به پيشگيري از سرماخوردگي کمک کند. علت اين تأثير خواص ضد ويروسي رنگدانه گياهي ” آليسين ” است.
• استفاده از بُخور به رفع گرفتگي بيني کمک مي کند. براي اين کار، براي 10 دقيقه سرتان را روي بخارات يک ظرف آب در حال جوشيدن بگيريد. بهتر است دستمال يا حوله اي را روي سر بگذاريد و اين عمل را سه بار در روز تکرار کنيد. مي توانيد مقداري عصاره اوکاليپتوس به آب در حال تبخير اضافه کنيد تا عمل تنفس را تسهيل کند.

در تغذیه سرماخوردگی مايعات فراواني مصرف کنيد. در طول حملات شديد آنفلوانزا، بهتر است از مايعات مقوي و مغذي مثل انواع سوپ و آش در وعده غذايي اصلي استفاده کنيد. البته به شرطي که داراي انواع موادمغذي به مقدار متعادل و متناسب باشد.

تا جايي که مي توانيد بخوابيد و استراحت کنيد. سيستم ايمني براي تجديد قوا به استراحت نياز دارد. عدم توجه به علائم يک عفونت ويروسي و کار و فعاليت شديد در حين بيماري، مدت بيماري را طولاني تر مي سازد.

سرماخوردگي و گلودرد يك عفونت حاد( كوتاه مدت) ويروسي در قسمت مجراي تنفسي فوقاني است كه از طريق هوا مانند عطسه كردن يا تماس با افراد مبتلا به بيماري، از فردي به فرد ديگر سرايت مي كند. مكمل هاي تغذيه اي كه براي سرماخوردگي توصيه مي شوند، شامل : ويتامينC– روی ( به شكل قرص يا اسپري بيني ) و پروپيول است.

ویتامین C :

بررسي 21 مطالعه نشان داد مصرف 1 تا 8 گرم ويتامينC در روز، مدت و شدت سرماخوردگي را تا 23 درصد كاهش مي دهد. در تغذیه سرماخوردگی مقدار مناسب ويتامينC بري درمان سرماخوردگي معلوم نيست، ولي ممكن است حداكثر 1 تا 3 گرم در روز باشد. با توجه به اينكه مقدار بيشتر از 200- 120 ميلي گرم در روز، بعنوان مقدار مناسب و كافي براي افراد سالم در نظر گرفته مي شود. بررسي 23 مطالعه نشان داد مكمل دهي ويتامين سی (C) در كودكان اثرات بهتري نسبت به بزرگسالان دارد. همان مطالعه ثابت كرد مصرف 2 گرم يا بيشتر ويتامينC در روز، در كاهش مدت سرماخوردگي مؤثرتر از 1 گرم در روز است.

روی (Zn) :

وقتيكه روی (Zn) در زمان سرماخوردگي بصورت مكمل به افراد داده شد، ثابت كرد كه اين عنصر باعث كاهش قدرت ويروس ها براي احاطه سلولهاي بدن و كمك به سلولهاي ايمني براي مبارزه با سرماخوردگي مي شود و علائم سرماخوردگي را تسكين مي دهد. مصرف قرص روی در تغذیه سرماخوردگی مدت سرماخوردگي را در بزرگسالان كاهش داد ولي در كودكان اثري نداشت. قرص هاي حاوي گلوكونات روي، گلسين- گلوكونات روي واستات روي در بهبود مؤثرند. ولي اشكال ديگر روی و قرص هايي كه حاوي اسيد سيتريك، اسيد تارتاريك، سوربيتول و مانيتول هستند ، اثري ندارند و در مطالعاتي كه اين اشكال روي بكار رفت مثل مواقعي كه مقدار روي كافي نبود، موفقيتي در عمل حاصل نشد. براي بهبود سرماخوردگي، قرص هايي كه حاوي 13 تا 25 گرم گلوكونات روي، گلسين- گلوكونات روی يا استات روي مي باشند، هر 2 ساعت يكبار براي چند روز مختلف استفاده مي شوند. اگر اين قرص ها با بروز اولين علائم سرماخوردگي مصرف شوند، بهترين اثر را دارند.

مطالعات بيان مي كرد دلايل كافي براي اثر روی وجود ندارد و از نظر آماري، معني دار نيست. اما مقايسه 6 آزمايش ثابت كرد، در كسانيكه در تغذیه سرماخوردگي قرص روی مصرف كرده بودند بعد از يك هفته، در مقايسه با افراديكه مصرف نكرده نبودند، علائم سرماخوردگي كاهش يافته بود و معني دار نبودن از نظر آماري به دليل كافي نبودن تعداد افراد يا روی مصرفي بود. اسپري بيني روی نسبت به قرص روي در بهبود سرماخوردگي مؤثرتر است، زيرا طبق يك بررسي، ميزان سرماخوردگي در افرادي كه 4 بار در روز اين اسپري را بكار برده بودند 74 درصد كم شده بود، در صورتيكه با مصرف قرص روی 42 تا 53 درصد كاهش يافته بود.

پروپيول :

پروپيول ماده صمغي است كه توسط حشرات از جوانه هاي برگي شكل و پوست درختان جمع آوري مي شود خصوصاً از درختان صنوبر و كاج. عصاره پروپيول مي تواند در پيشگيري و كوتاه كردن مدت سرماخوردگي مؤثر باشد. مطالعات باليني نشان داد، عصاره پروپيول عفونت دستگاه تنفسي فوقاني را در كودكان كاهش مي دهد.